kafiye ve çeşitleri ne demek?

Kafiye, şiirin mısra sonlarında kullanılan benzer ses ya da hece uyumu olarak tanımlanır. Türk edebiyatında kafiye, divan edebiyatı ve halk edebiyatı olmak üzere iki farklı çeşitte kullanılır.

1. Divan Edebiyatı Kafiyesi: Divan edebiyatı kafiyesi, aruz ölçüsüne uygun olarak yazılmış şiirlerde kullanılır. Bu kafiyede, hece uyumu değil, kelime sonlarındaki ses benzerliği kullanılır. Divan edebiyatı kafiyeleri arasında genellikle AA, BA, CA, DA şeklinde sıralanan aynı sesli kelimelerle kafiye kullanılır. Örneğin şair Fuzûlî'nin bu beytinde olduğu gibi:

"Aşkın elinden ne yaman çektim Kurtulmak için her yola başvurdum Gafil oldum Hakk'ın kelamından Düşmüşüm bak kadar derde koştum"

2. Halk Edebiyatı Kafiyesi: Halk edebiyatı kafiyesi, hece ölçüsüne uygun olarak yazılmış şiirlerde kullanılır. Bu kafiyede, son hecelerin tamamında veya belli bir kısmında benzerlik aranır. Halk edebiyatı kafiyeleri arasında genellikle AABA, AABB, ABAB, ABBA şeklinde sıralanan farklı sesli kelimelerle kafiye kullanılır. Örneğin şair Karacaoğlan'ın bu koşmasında olduğu gibi:

"Gece gündüz durmadan ağlarım, sevdiğim beni tanımaz Adını ak gözlüm yazarım, aşkın oku yaralı Bugün de yine gönül viran, bahar kışım olmadı Ne ağlayım, ne gülecek halim kalmadı"